Język afrikaans – dziecko języka niderlandzkiego

Dla 23 milionów osób na świecie niderlandzki stanowi język ojczysty, natomiast dla kolejnych 4 milionów jest językiem drugim. Należy do grupy języków indoeuropejskich, ściślej – germańskich, a podstawowy obszar jego występowania to zachód Europy. Jednak za sprawą Holendrów język niderlandzki dotarł również na południe Afryki i następnie rozprzestrzenił się w głąb tego kontynentu. W zderzeniu z różnymi kulturami reprezentowanymi przez rdzennych mieszkańców oraz przybyszy z innych państw europejskich i azjatyckich musiał się zmienić, lecz fundamenty pozostały nienaruszone. W ten sposób powstał nowy język – afrikaans, który jeszcze niecałe sto lat temu był uznawany jedynie za odmianę niderlandzkiego, by ostatecznie w 1925 stać się językiem oficjalnym.

Potrzebujesz profesjonalnego tłumaczenia przysięgłego ? Kliknij aby skorzystać z naszego formularza wyceny

Krótka geneza języka afrykanerskiego

Źródeł języka afrikaans należy szukać w XVII wieku, kiedy na południowym wybrzeżu Afryki – Kolonii Przylądkowej – rozpoczęły się poważne przemiany kulturowe. Wówczas do Kolonii dotarli żołnierze Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej, a także osadnicy głównie z Niemiec, Portugalii, Francji i Skandynawii. Dodatkowo oprócz rdzennych mieszkańców, czyli grupy etnicznej Khoikhoi, wśród ludności znajdowali się przybysze z Malezji. Na terenie dzisiejszego RPA były więc wówczas w użyciu m.in. następujące języki: khoisan, niderlandzki, niemiecki, portugalski, francuski, skandynawski, malajski. Najważniejszą rolę odgrywał język niderlandzki stosowany przez żołnierzy Kompanii do codziennej komunikacji, jednak tak silna różnorodność językowa wyróżniająca teren Kolonii Przylądkowej nie mogła pozostać dla niego obojętna. Zmiany były na tyle rozległe, że na styku dalekich sobie kultur powstał nowy język – afrikaans, który czerpał przede wszystkim z niderlandzkiego, ale był wzbogacony o naleciałości gramatyczne i leksykalne różnego pochodzenia. W XVII wieku Kolonia Przylądkowa przeszła w ręce Brytyjczyków, w związku z czym w języku afrikaans widoczne są również wpływy języka angielskiego.

Zobacz również – Co łączy język niderlandzki z językiem papiamento?

Kluczowe fazy rozwoju języka afrikaans

Potomkowie kolonistów utworzyli grupę etniczną nazywaną Burami, którzy z kolei są uważani za przodków Afrykanerów. W rozwoju języka afrikaans ważną rolę odegrali także Koloredzi – grupa ta powstała poprzez połączenie Burów i lokalnych plemion. To właśnie Afrykanerzy oraz Koloredzi zapoczątkowali kolejne przemiany języka afrikaans i jednocześnie rozpowszechnili go na innych obszarach Afryki. W XIX wieku Burowie – niezadowoleni z władzy brytyjskiej i pogarszającej się sytuacji społecznej – wyruszyli na północ kontynentu, gdzie zaczęli zakładać kolejne państwa. W wyniku tej wędrówki, nazywanej Wielkim Trekiem, w ramach języka afrikaans wyodrębniły się trzy dialekty: przylądkowy, znad granicy wschodniej i znad Rzeki Pomarańczowej. Afrikaans mimo skali, w jakiej go używano uznawany był aż do XIX wieku jedynie za dialekt niderlandzkiego. Dopiero w 1925 roku stał się jednym z oficjalnym języków w RPA.

Afrikaans – obszar występowania i podobieństwo do niderlandzkiego

Afrikaans do dzisiaj pozostaje językiem ojczystym Afrykanerów i Koloredów, w związku z czym posiada status języka urzędowego nie tylko w RPA, ale także w Namibii. Ponadto wciąż jest popularny m.in. w Botswanie czy Zambii. Posługuje się nim więc ok. 17 milionów ludzi (jako językiem ojczystym lub drugim), którzy mają swoją reprezentantkę nawet w Hollywood. Pochodząca z RPA aktorka Charlize Theron biegle mówi w języku afrykanerskim – chętnie podkreśla w wywiadach swoje pochodzenie, zaznaczając, że to właśnie afrikaans stanowi jej język ojczysty.

Zobacz również – Dowiedz ię więcej o języku niderlandzkim

Afrykanerski ze względu na swoją genezę jest bardzo podobny do niderlandzkiego, z którego zaczerpnął aż ok. 90% zasobu słownictwa. Zazwyczaj więc tłumacze przysięgli, specjalizujący się w języku niderlandzkim przygotowują również profesjonalne tłumaczenia z zastosowaniem afrikaans. Języki różnią się jednak gramatyką i ortografią (w afrikaans kwestie związane z tymi dziedzinami wydają się bardziej regularne), a przede wszystkim – wymową. Co ważne, wzajemne zrozumienie tych dwóch języków nie jest symetryczne. Osoby mówiące po niderlandzku zwykle bez trudu zrozumieją rozmówcę posługującego się językiem afrykanerskim, natomiast dla osoby mówiącej w afrikaans niderlandzki prawdopodobnie wyda się mało przystępny.

 

Ostatnie posty
tłumaczenie stron internetowychilu ludzi porozumiewa się językiem niderlandzkim i na jakich terenach