Jak zostać tłumaczem przysięgłym?
Wymagania stawiane kandydatom chcącym wykonywać zawód tłumacza przysięgłego zostały ściśle sprecyzowane w ustawie opracowanej przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Kandydaci muszą więc spełnić kilka rygorystycznych kryteriów, z których zdecydowanie najwięcej trudności może sprawić pomyślne zdanie dwuetapowego egzaminu. Droga do zdobycia upragnionego zawodu jest dość długa, ale jednocześnie jej pokonanie stanowi jedyny sposób na znalezienie się na liście tłumaczy przysięgłych. Konieczność realizacji restrykcyjnych wytycznych wynika przede wszystkim z tego, że sporządzanie tłumaczeń przysięgłych wiąże się z dużą odpowiedzialnością. Specjalista często mierzy się z tekstami bazującymi na branżowym słownictwie (zaczerpniętym głównie z różnych dziedzin prawa), a za popełnione błędy może ponieść karę pieniężną, co stanowi kluczową różnicę między tłumaczami przysięgłymi a tradycyjnymi.
Do pierwszej grupy może należeć każdy, kto spełni następujące wymagania:
– posiada obywatelstwo polskie lub jest obywatelem państwa należącego do Unii Europejskiej, Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu, Konfederacji Szwajcarskiej bądź innego kraju na zasadach wzajemności;
– jest osobą niekaraną (nigdy nie popełnił: przestępstwa umyślnego, przestępstwa skarbowego, przestępstwa nieumyślnego przeciwko bezpieczeństwu obrotu gospodarczego);
– posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
– wykazuje się biegłą znajomością języka polskiego;
– posiada dyplom ukończenia studiów wyższych (od 2015 roku Minister Sprawiedliwości może na wniosek kandydata zwolnić go z tego wymagania. Oznacza to, że osoby z wykształceniem średnim również mogą starać się o uzyskanie tytułu tłumacza przysięgłego. Stanie się tak np. wówczas, gdy tłumaczy specjalizujących się w danym języku będzie tak mało, że nie będą w stanie zaspokoić zapotrzebowania rynku);
– pozytywnie ukończy egzamin ustny oraz pisemny (egzaminy weryfikują umiejętność przygotowywania tłumaczeń z języka obcego na polski i odwrotnie).
Zobacz również – Jakie prawa obowiązują tłumacza przysięgłego?
Z czego składa się egzamin na tłumacza przysięgłego?
Każda osoba chcąca zostać tłumaczem przysięgłym musi zdać z pozytywnym wynikiem egzamin organizowany przez Państwową Komisję Egzaminacyjną. Aby przystąpić do egzaminu, należy przede wszystkim przesłać do Wydziału Tłumaczy Przysięgłych wniosek o wyznaczenie terminu. Następnie – po otrzymaniu odpowiedzi z konkretną datą – kandydat musi przelać na konto Ministerstwa Sprawiedliwości opłatę wynoszącą obecnie 800 zł. Po poprawnym przeprowadzeniu tych formalności kandydat może zgłosić się na egzamin pisemny, który polega na przetłumaczeniu łącznie czterech tekstów (dwóch z języka polskiego na obcy, dwóch z języka obcego na polski – jeden tekst z każdej kategorii zawsze jest pismem urzędowym, sądowym lub prawniczym). Ponadto o egzaminie warto wiedzieć m.in. to, że:
– trwa cztery godziny;
– tłumaczenia należy sporządzić pismem odręcznym, najlepiej czarnym długopisem lub piórem;
– kandydaci mogą korzystać z przyniesionych ze sobą słowników;
– na egzamin można zabrać własne napoje i przekąski (ale trzeba pamiętać o komforcie innych uczestników i w żadnym wypadku nie zachowywać się głośno);
– przed egzaminem warto zapoznać się z bibliografią opracowaną przez Ministerstwo Sprawiedliwości, a zawierającą pomocne materiały dydaktyczne.
Zobacz również – Poznaj zasady praktyki i etyki zawodowej tłumacza przysięgłego
Po uzyskaniu pozytywnego wyniku kandydat zostaje dopuszczony do części ustnej stanowiącej ostatni etap na drodze do uzyskania tytułu tłumacza przysięgłego. Egzamin ustny polega na sporządzeniu dwóch tłumaczeń: jednego ze słuchu (tłumaczenie konsekutywne), drugiego w formie pisanej (tłumaczenie a vista). Dla kandydatów przygotowujących się do egzaminu ustnego przydatne mogą być również następujące informacje:
– na egzaminie można robić notatki (a nawet jest to zalecane podczas tłumaczenia konsekutywnego);
– kandydat nie może mieć ze sobą żadnych dodatkowych materiałów;
– jeśli dana osoba uzyska wynik pozytywny z części pisemnej i negatywny z części ustnej, musi powtórzyć oba etapy;
– wyniki mogą zostać ogłoszone dopiero po kilku tygodniach.
