Holenderska emerytura dla Polaków – po jakim czasie można się o nią ubiegać?
Emerytura w Holandii jest przyznawana na nieco innych zasadach niż w Polsce. Holenderski system emerytalny znajduje się w czołówce najbardziej zaawansowanych rozwiązań na świecie. Jednak ze względu na fakt, że w tym państwie pracuje od lat dziesiątki tysięcy Polaków, wiele osób poszukuje informacji o stawkach emerytalnych oraz progach wieku i stażu pracy. Emerytura holenderska dla Polaków jest możliwa do uzyskania na skutek przepracowania wymaganego okresu w tym państwie. Jednak dzięki przepisom unijnym możliwe staje się łączenie stażu pracy dla kalkulacji emerytalnych. Odbywa się to w ramach umów dwustronnych między państwami, określających zasady koordynacji procesu przyznawania świadczeń.
Na rok 2021, prawo do emerytury podstawowej w Holandii (tzw. AOW) przysługuje osobom, które ukończyły 66. rok życia. Jednak już od 2022 roku próg na wiek emerytalny w Holandii będzie płynny, uzależniony od uśrednionej prognozy życia dla mężczyzn i kobiet. Holenderska emerytura AOW kieruje się prostymi zasadami. Między 17. a 67. rokiem życia, za każdy rok zameldowania i odprowadzania podatku w Holandii przyznawane jest 2% pełnej stawki wymiaru emerytalnego. Oznacza to, że dopiero 50 lat pracy skutkuje pełnym świadczeniem tego filaru emerytury. Łatwo zatem zorientować się, że skoro emerytura AOW dla osoby samotnej wynosi 1270 Euro, a dla osób w związku 870 Euro dla każdej z nich, to nawet pełny wymiar emerytury ledwo wystarcza na przetrwanie. Dlatego ważny jest także drugi filar – ubezpieczenie StiPP, opłacane przez pracodawcę. Im wyższy jego wymiar i większa liczba przepracowanych lat, tym większa emerytura. Dla Polaków zatrudnianych przez agencje pracy kluczową informacją pozostaje fakt, że te podmioty są zobligowane do odprowadzania składek na StiPP dopiero po 26 tygodniach zatrudnienia pracownika. Przed upływem tego okresu, większość z nich nie odprowadza żadnych kwot na poczet drugiego filaru. Ostatnim filarem zwiększającym emeryturę staje się dobrowolne ubezpieczenie, rozumiane jako polisa emerytalna w holenderskich towarzystwach ubezpieczeniowych.
System emerytalny w Holandii – warunki uzyskania emerytury dla pracowników z Polski
Instytucją właściwą do rozpatrywania wniosków o emerytury w Holandii jest tzw. SVB (Sociale Verzekeringsbank). Do osób mieszkających w Holandii, które zbliżają się do ukończenia 66. roku życia, SVB wysyła symulację emerytalną, którą można także sprawdzić na koncie osobistym w SVB. Osoby mieszkające w Polsce muszą same złożyć wniosek o emeryturę. Można to jednak zrobić za pośrednictwem polskiego ZUS-u, wysyłając odpowiednie formularze.
Emerytura AOW przysługuje każdej osobie legalnie zatrudnionej w Holandii. Wyliczenie wysokości świadczenia jest zgodne ze wspomnianą wcześniej zasadą 2% za każdy rok pracy. Emerytura holenderska dla Polaków jest zatem przyznawana zgodnie z systemem tego kraju, jednak sam staż pracy kumuluje się z polskim ZUS-em, jeśli pracownik ubiega się także o świadczenie emerytalne w Polsce.
Składki emerytalne w Holandii
Prawo do emerytury AOW przysługuje w Holandii za staż pracy, z której odprowadzano podatek dochodowy. Natomiast stawki pozostałych dwóch filarów uzależnione są od czasu pracy i zmiennych wymogów funduszu emerytalnego StiPP. Dla pracowników z Polski składki na drugi filar zaczynają się od 26. tygodnia pracy. Zostaje wówczas uruchomiony tzw. plan podstawowy, trwający maksymalnie 52 tygodnie. W tym czasie to pracodawca opłaca składkę emerytalną, która wynosi obecnie 2.6% wysokości wynagrodzenia. Plan rozszerzony otwiera natomiast składkę w wysokości 12% podstawy emerytalnej. Jednak podział odpowiedzialności pozostaje w tym przypadku nieco inny. 1/3 składki pokrywana jest z pensji pracownika, a pozostałą część opłaca pracodawca.
Trzeci filar podlega w całości prawom gospodarki rynkowej. Ubezpieczyciele umożliwiają dostosowywanie wysokości składek do indywidualnych potrzeb i możliwości. Najczęściej mieszczą się one w przedziale 200-500 Euro miesięcznie.
Emerytura holenderska dla Polaków – jak wygląda cały proces ubiegania się o emeryturę w Polsce, jeśli część życia przepracowaliśmy w Holandii?
Dzięki przepisom koordynacyjnym, polski ZUS dolicza do stażu pracy okres odprowadzania składek za granicą. Sumowanie okresu ubezpieczenia następuje nie tylko dla pracowników, ale także osób prowadzących działalność gospodarczą. Jeżeli w Holandii przepracowaliśmy przykładowo 10 lat, polski ZUS doliczy ten okres do stażu pracy potrzebnego dla uzyskania polskiej emerytury. Nie wyklucza to jednak możliwości ubiegania się o niezależne świadczenie emerytalne z Holandii. Zatem dzięki przepisom unijnym, które chronią w tym aspekcie pracowników, proces ubiegania się o emeryturę w Polsce jest znacznie uproszczony.
Po osiągnięciu polskiego wieku emerytalnego wystarczy złożyć do ZUS odpowiedni formularz, podając okres zatrudnienia w Holandii. Polskie instytucje same skontaktują się z SVB w celu potwierdzenia stażu ubezpieczeniowego. Sumowaniu podlega nie tylko czas opłacania składek, ale także tzw. okresy równorzędne (np. urlop macierzyński czy obowiązkowa służba wojskowa).
Osobną kwestią staje się pytanie, czy dochód z holenderskiego świadczenia emerytalnego będzie opodatkowany w Polsce? Emerytura nie różni się w przepisach podatkowych od innych form dochodu, dlatego także podlega opodatkowaniu. Jednak regulacje międzynarodowe pozwalają w wielu przypadkach uniknąć podwójnego opodatkowania, jeśli kraj rezydencji podatkowej różni się od kraju, z którego otrzymujemy emeryturę. Tematykę tę dokładnie rozwijamy w artykule dotyczącym umów o unikaniu podwójnego opodatkowania z Holandią i Belgią (https://stern-przysiegly-holenderski.pl/umowy-o-unikaniu-podwojnego-opodatkowania-z-holandia-i-belgia-a-likwidacja-ulgi-abolicyjnej-2021/). Niestety likwidacja tzw. ulgi abolicyjnej w 2021 roku znacznie utrudni życie Polakom pracującym za granicą, nadając niekorzystny kierunek kalkulacjom podatkowym.
Jak wygląda transfer kapitału emerytalnego (zgodnie z prawem UE), tak aby emerytura była wypłacana w całości w Polsce?
Transfer kapitału emerytalnego podlega prawu unijnemu, dlatego cechują go jednolite zasady dla każdego państwa członkowskiego. Mechanizm ten oznacza, że świadczenie emerytalne przyznane na skutek przepracowania wymaganego okresu w UE, podąża za osobą uprawnioną bez względu na jej późniejsze miejsce zamieszkania w dowolnym państwie członkowskim. Nie podlega ono obniżeniu, zmianom zasad wypłaty, ani uchyleniu. Transfer kapitału emerytalnego bardzo często służy osobom, które całe życie pracowały w jednym kraju unijnym, ale na emeryturze zdecydowały się zamieszkać w innym państwie.
Transferowi podlegają następujące uprawnienia majątkowe: emerytura, renta, zasiłki pielęgnacyjne oraz zasiłki pogrzebowe. Podstawę prawną stanowi tutaj Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE)nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Dla polskich pracowników z Holandii oznacza to, że mogą bez problemu przenieść się na okres emerytury do Polski. Pobieranie emerytury z kraju o wyższych dochodach, lecz zamieszkiwanie tam, gdzie koszty życia pozostają zdecydowanie niższe, stanowi dobry sposób na zwiększenie siły nabywczej pieniądza i poprawę standardu życia. Dlatego transfer kapitału emerytalnego staje się niezwykle istotnym zabezpieczeniem dla Polaków pracujących przez wiele lat za granicą.
Emerytura z Holandii dla Polaków – korzyści wynikające z przepisów unijnych
Regulacje unijne dają wiele korzyści z tytułu elastyczności świadczeń emerytalnych odnośnie do miejsca zamieszkania pracownika. Doliczanie okresów ubezpieczenia z innych państw UE lub EFTA pozwala na otrzymanie emerytury z ZUS nawet wtedy, gdy nie przepracowaliśmy w Polsce regulaminowych 25 lat. Liczy się suma okresów odprowadzania składek, nawet jeśli pochodzą one z innych państw członkowskich. Także niezdolność do pracy w czasie ubezpieczenia w innym państwie jest w pełni akceptowana przez polski ZUS.
Mechanizm transferu kapitału emerytalnego daje dowolność decyzji o zamieszkaniu na czas emerytury. Wniosek składany jest w miejscu zamieszkania i to na barkach lokalnych instytucji spoczywa obowiązek zebrania informacji od innych państw członkowskich. Emerytura holenderska dla Polaków jest możliwa w takim samym zakresie jak dla obywateli innych państw, co wynika z regulacji Unii Europejskiej.